Rola lidera, zwłaszcza na stanowiskach menedżerskich i CEO, wiąże się z koniecznością podejmowania kluczowych decyzji, często w izolacji. Choć odpowiedzialność jest nieodłącznym elementem tych stanowisk, samotność liderów stała się poważnym problemem, wpływającym na ich zdrowie psychiczne i efektywność zawodową. Problem ten wymaga dogłębnej analizy, by zrozumieć jego genezę oraz znaleźć skuteczne metody wsparcia dla liderów.
Samotność liderów nie jest nowym zjawiskiem. Już w XX wieku, w erze szybkiego rozwoju przemysłu i gospodarki, liderzy zaczęli odczuwać izolację wynikającą z hierarchicznych struktur organizacyjnych. W tamtych czasach liderzy często funkcjonowali w kulturze, która premiowała decyzyjność i nieomylność, co sprawiało, że przyznanie się do wątpliwości lub słabości było postrzegane jako oznaka niekompetencji. Rosnąca odpowiedzialność za decyzje strategiczne i coraz mniejszy kontakt z codziennymi procesami organizacyjnymi oddalał ich od współpracowników. Obecnie, wraz z dynamiczną globalizacją i cyfryzacją, problem samotności liderów pogłębia się, a wymagania stawiane liderom są coraz większe.
Badania pokazują, że aż 61%[1] liderów odczuwa samotność w swojej roli. Ponadto, 70%[2] CEO przyznaje, że nie ma nikogo, z kim mogłoby otwarcie porozmawiać o swoich obawach. Równie poważny jest brak szczerości w relacjach w pracy, na który wskazuje 44%[3] liderów. Jednocześnie 45%[4] z nich uważa, że ich samotność wynika z profesjonalizmu i potrzeby zachowania dystansu do pracowników. Takie realia pogłębiają izolację, co prowadzi do zaburzeń nastroju i wypalenia zawodowego, które dotyka już 62% liderów. W Polsce wyniki badań wskazują, że izolacja liderów jest problemem o rosnącym znaczeniu, szczególnie w dynamicznie zmieniającym się środowisku biznesowym.
Izolacja liderów ma poważne konsekwencje zdrowotne. Wysokie stanowiska wiążą się z dużą odpowiedzialnością i stresem, co może prowadzić do chorób przewlekłych. Nadciśnienie tętnicze jest często wynikiem chronicznego stresu, który nie znajduje ujścia w rozmowach z innymi. Problemy sercowo-naczyniowe, wynikające z długotrwałego napięcia, stanowią kolejne zagrożenie. Dodatkowo, liderzy narażeni na długotrwałą samotność często doświadczają problemów psychicznych, takich jak depresja, zaburzenia lękowe czy wypalenie zawodowe. Ich zdolność do podejmowania skutecznych decyzji jest osłabiona, co wpływa na całe organizacje.
Odpowiedzialność, która wiąże się z rolą lidera, często przyspiesza proces wypalenia zawodowego. Samotność i brak wsparcia ze strony innych sprawiają, że liderzy muszą radzić sobie z wieloma trudnymi decyzjami samodzielnie. Badania pokazują, że 62% liderów doświadcza wypalenia zawodowego. Głównymi czynnikami są nadmiar obowiązków, ciągła presja na osiąganie wyników oraz konieczność utrzymania profesjonalnego dystansu wobec pracowników. Te wyzwania powodują chroniczne zmęczenie, utratę motywacji i osłabienie zdolności do zarządzania zespołami. W rezultacie organizacje mogą tracić cennych liderów, co ma bezpośredni wpływ na ich funkcjonowanie.
Izolacja wpływa także na wyniki pracy liderów. Badania wskazują, że blisko połowa zarządzających w polskich firmach uważa, że ich styl pracy negatywnie wpływa na ich zdrowie. [5]Jedna trzecia liderów ocenia, że nie osiąga swojej pełnej wydajności. Brak wsparcia prowadzi do zmniejszenia motywacji, co z kolei wpływa na decyzje strategiczne i rozwój organizacji.[6] W konsekwencji firmy mogą tracić nie tylko na efektywności, ale również na innowacyjności, gdy liderzy unikanie ryzyka traktują jako bezpieczniejsze rozwiązanie.
Dopasowanie lidera do jego roli odgrywa kluczową rolę w przeciwdziałaniu negatywnym skutkom samotności. Narzędzia takie jak Harrison Assessment pozwalają na precyzyjną analizę predyspozycji oraz kompetencji lidera. Dobór osoby, która jest naturalnie dopasowana do wymagań stanowiska, minimalizuje ryzyko stresu związanego z niedopasowaniem. Dzięki temu liderzy czują się bardziej pewni siebie i lepiej radzą sobie z presją. Ponadto, analiza Harrison umożliwia identyfikację potencjalnych obszarów rozwoju oraz wsparcia, co pozwala na dostosowanie środków pomocowych do indywidualnych potrzeb lidera.
Liderzy potrzebują wsparcia, aby skutecznie radzić sobie z wyzwaniami swojej roli. Wskazują na konieczność stworzenia przestrzeni do wymiany doświadczeń oraz współpracy z innymi liderami. Dostęp do mentoringu, czyli pomocy ze strony bardziej doświadczonych kolegów, jest również wysoko oceniany. Ważne jest też wsparcie psychologiczne, w ramach którego liderzy mogą korzystać z rozmów z psychologami lub coachami. Właściwa komunikacja z zespołami oraz odpowiednie narzędzia rozwoju osobistego pomagają liderom utrzymać równowagę między życiem zawodowym a prywatnym.
Organizacje mogą podjąć wiele działań, aby przeciwdziałać izolacji liderów. Promowanie kultury wsparcia w organizacji poprzez tworzenie środowiska sprzyjającego otwartej komunikacji i współpracy może znacząco zmniejszyć poczucie osamotnienia wśród liderów. Organizowanie programów wsparcia psychologicznego, takich jak sesje z psychologami lub coachami, pomaga liderom radzić sobie ze stresem i emocjonalnym obciążeniem. Szkolenia z zakresu inteligencji emocjonalnej pozwalają rozwijać umiejętności rozpoznawania i zarządzania emocjami, co poprawia relacje w zespole i zmniejsza poczucie osamotnienia. Warto również tworzyć grupy wsparcia dla liderów, takie jak fora czy programy mentoringowe, gdzie mogą wymieniać się doświadczeniami i wzajemnie się wspierać. Dodatkowo, narzędzia takie jak Harrison Assessment mogą być wykorzystane do monitorowania kondycji liderów i dostosowywania strategii wsparcia do ich indywidualnych potrzeb.
Samotność liderów to poważny problem, który wpływa na ich zdrowie psychiczne, fizyczne i zawodowe. Organizacje mają kluczową rolę w przeciwdziałaniu negatywnym skutkom izolacji poprzez tworzenie środowiska wsparcia i otwartej komunikacji. Wdrażanie strategii takich jak programy wsparcia psychologicznego, szkolenia z inteligencji emocjonalnej oraz tworzenie grup wsparcia pomaga liderom skutecznie radzić sobie z wyzwaniami i osiągać pełnię potencjału zawodowego. Dodatkowo, zastosowanie narzędzi diagnostycznych, takich jak Harrison Assessment, umożliwia precyzyjne dopasowanie liderów do ich funkcji, co redukuje poziom stresu i wspiera rozwój ich kompetencji.
Źródła:
[1] Harvard Business Review, Leader’s Handbook
[2] Stanford Business School https://www.lsegissuerservices.com/
[3] Leadership Circle Raport, www.leadershipcircle.com/wp-content/uploads/2021/01/LCP-ME-Interpretation-Manual-Polish.pdf
[4] Global Leadership Institute
[5] https://www.pluxee.pl/blog/az-75-kierownikow-mniejszych-zespolow-odczuwa-wypalenie-zawodowe/? m
[6] https://ceo.com.pl/raport-efektywnosc-liderow-w-polskich-organizacjach-53575?